1001 nacht of levenslang?

Dat we in een zeer gehorige kamer verblijven, wisten we al, maar vannacht was het wel heel bont. Om 01.00 uur nog gillende kinderen die langs je deur rennen, schreeuwende overburen, bovenburen die om 03.00 uur nog gezellig in bad gaan…..Tijd voor een slaappilletje.

Ondanks dat gaan we qua ontbijtniveau omhoog. We waren een kwartier eerder beneden, waren niet zo misselijk en konden met twee ogen open op de stoel blijven zitten. Daarna niet eens direct in slaap gevallen tot begin van de middag. Lekker even in bad, beetje lezen, beetje hangen. Het was toch regenachtig. De vooruitzichten zijn wat dat betreft ronduit slecht voor vandaag.

Maar rond de middag klaarde het toch wel op en gingen we weer op pad. De banden van de cabrio waren gelukkig nog hard en Gerard had weer fut genoeg voor 2. Na nog een kleedje gewisseld te hebben bij de Artemis-bazaar (zat iets los) gingen we linea recta naar het meest bijzondere gedeelte van Istanbul (wat mij betreft dan).

Voor vandaag stond het schitterende Topkapipaleis op het programma. We hadden het al eens eerder gezien, maar moesten het in verband met te weinig tijd een beetje afraffelen. Nu waren we er al om 14.00 uur dus deze keer moest het toch gaan lukken. Er stond een rij van jewelste – echt fijn hoor dat heel Istanbul deze week vrij heeft- en vlak naast ons hoorde ik boze Medelanders praten, dat ze het belachelijk duur vonden. Tja, 40 lira per persoon (€ 16,00) is zeker voor Turkse begrippen erg duur. Maar licht hypocriet vond ik het eigenlijk wel. Ze vliegen naar Istanbul om een voetbalwedstrijd Nederland – Turkije te bekijken en zijn hier een week, maar € 16 euro vinden ze idioot. Tja, mij lijkt een retourtje Istanbul inclusief een paar dagen hotel voor een onbelangrijke voetbalwedstrijd ook niet helemaal goedkoop…

Gerard kwam al snel terug met twee kaartjes. Ik vond het ook wel veel geld, maar het is inclusief harem en alle schatkamers en ik vind het hier zo ontzettend tot de verbeelding spreken! Tot mijn stomme verbazing hadden wij gratis kaartjes. Dit, omdat ik in een rolstoel zit en dus wel iemand mee moet nemen als ik überhaupt wat wil zien. Dat was dus mooi mazzel!

Vlak voordat we door de keizerlijke poort naar binnen gingen, kwamen we langs een schitterend versierd gebouwtje, wat de fontein van Achmed de zoveelste bleek te zijn. ‘k Heb geen water gezien, maar Allah. Uiteraard is het gehele megacomplex door een flinke muur afgescheiden van de rest van de stad en wordt het paleis aan alle kanten, ondanks muren en loodzware, metershoge massieve houten deuren erg streng bewaakt.

De eerste hof is niet superboeiend. Hier staat de oudste kerk van Istanbul, maar deze is nooit open. Nadat de grote ernaast liggende Hagia Sophia af was, werd deze kerk lange tijd als arsenaal voor de Ottomanen gebruikt. Nu worden er sporadisch muziekavonden gegeven. Verder moest er ook nog een fontein van de beul liggen, die zijn zwaard er altijd in afspoelde na een onthoofding. Gezellige jongens die Ottomanen.

De tweede hof was een stuk interessanter. Hier was oa de ingang van de harem gevestigd, waar in de hoogtijdagen wel 1600 mensen hebben gewoond.

De harem (betekent verboden) bestaat uit maar liefst 400 kamers. Helaas voor ons waren er maar hooguit 40 te bezichtigen. Maar deze waren de moeite meer dan waard. Wat een pracht, wat een praal. Schitterende verblijven, mooie baldakijnen waar de sultans heerlijk liggend al dan niet met een dozijn bijvrouwen konden genieten van het prachtige uitzicht over de Bosporus of de Gouden Hoorn. Er wars zelfs een speciale vijver voor het raam van een van de sultanvertrekken gemaakt, waar dwergen op minibootjes de hele dag acrobatische toeren uit moesten halen om de Sultan op te vrolijken. Tjonge, dat die man daar nog tijd voor had.

Alle verblijven hadden schitterende koepels en prachtig versierde wanden met de wereldberoemde Izniktegels en gouden Arabische inscripties. Veel goud, veel marmer en prachtige deuren, die met allerlei andere houtsoorten en parelmoerachtige substanties waren ingelegd. Er was destijds een olifantentuin en er zouden veel pauwen en andere vogels hebben rondgelopen. Nu waren ze allemaal weg. Jammer. Wat ook erg vervelend was, was het feit dat ik twee gekookte eieren in mijn broekzak had, die op breken stonden. We hadden vanmorgen bij het ontbijt eigenlijk voldoende op en zagen dat ei niet meer zitten. Terugbrengen vonden we ook zo lullig en dus stopte ik ze maar in mijn broekzak. Maar toen we zo door die harem rondreden begon het ineens naar zwavel te ruiken. Oeps, waar laten we die rotdingen nu weer?

In de harem had je nog de nodige rangen en standen. De meeste meisjes werden gewoon weggehaald uit gezinnen (of geschonken) als ze heel erg knap of heel getalenteerd in iets waren. Liefst beide. Deze concubines werden volgens strenge regels opgeleid. Had de Sultan jou uitverkoren om mee te slapen, dan was je een rang gestegen. Baarde je een kind van hem, dan zat je heel goed en als je de moeder van de eerstgeborene was, dan was je de machtigste vrouw van Istanbul (samen met de moeder van de Sultan) In feite waren zij hier de baas.

Net voor de harem begint kom je door de hof van de euneuchen. Deze mannen werden speciaal uit Ethiopië gehaald, hier opgeleid en als beloning gecastreerd. De meeste mensen denken dat de harem een groot bordeel is waar iedereen van God / Allah los is, maar dat is niet zo. Het was een heel streng gebeuren, dat eerder met een nonnenschool te vergelijken was.

Hoe dan ook, ik zou willen dat er een tijdmachine bestond en dat ik daar een weekje mee kon draaien om te zien hoe het nu was. Veel muziek, veel vermaak, prachtige gewaden, vaak in de hamams, wandelen in schitterende tuinen, van alles het beste van het beste…. De keerzijde is natuurlijk wel, dat je je vrijheid kwijt bent en of ik daar nu op zit te wachten? Nee, dat is geloof ik niet echt mijn ding.

Een van de kamers, die in tegenstelling tot ons vorige bezoek nu niet open was, werd de gouden kooi genoemd. Tijdens de vier eeuwen Ottomaanse overheersing werden 80 Osmaanse prinsen (directe afstammelingen van de sultan) vermoord. Dit was geheel volgens de wet van Mehmet de Veroveraar. Hij had gezegd, dat de zoon die de troon erfde, al zijn broers moest doden in het belang van de wereldorde. Het record van de verplichte broedermoord staat op naam van Mehmet III; hij vermoordde maar liefst 19 broers en 7 concubines die op dat moment zwanger van zijn vader waren. Hun lichamen werden eenvoudig over de muur in de Bosporus gegooid. Er waren zo ontzettend veel moorden, dan men begon te vrezen dat de Dynastie uit zou sterven. In 1607 besloot men dan ook deze wet te vervangen door de kooi. Hierin werden erfgenamen jarenlang, soms zelfs hun hele leven goedverzorgd gevangen gehouden. Wat een triest leven. 1001 nacht en waarschijnlijk langer en meestal zelfs levenslang. Wat maakt macht en vooral angst voor de eventuele macht van een ander toch ontzettend veel kapot.

Daarna hebben we genoten van allerlei andere schitterende gebouwen en een paar schatkamers gezien met de meest kostbare, bijzondere voorwerpen. Als we alle bordjes voor waar aan moeten nemen, hebben we de staf van Mozes gezien, het zwaard van koning David, de tulband van Abraham, de kroon van Jozef en een of andere handversiering. Ook hebben we dingen uit de kashba gezien. Dit was een groot vierkant gebouw, dat Abraham samen met Ismael gebouwd zou hebben voor God. Zij hadden nog een stuk van die deur en een gouden of koperen stuk regenpijp. Echt heel bijzonder.
Van de derde hof weet ik niet veel meer. De vierde hof daarentegen maakte weer bijzonder veel indruk. Niet alleen door het fantastische uitzicht op de Bosporus en de Gouden Hoorn, maar zeker ook door de schitterende gebouwen waaronder een paar zomerpaleizen met prachtige Izniktegels, zowel aan de binnen als buitenkant, schitterend glas in loodramen, fraaie kussens al dan niet onder baldakijnen en meestal ook indrukwekkende plafonds. Het was een feest om hier te lopen. Jammer, dat het zo vreselijk druk was en niet echt rolstoelvriendelijk. Het is heus wel fijn dat die dingen bestaan, maar het is ook een hele kunst om er niet helemaal gek in te worden als het zo vreselijk druk is, je telkens aangestaard wordt en mensen constant zo ongeveer over je heen stappen om voor te dringen. Niet echt leuk.

En ineens was het sluitingstijd. We bleken er de hele middag rondgelopen te hebben. Om 18.00 uur gingen alle lusthoven en andere juweeltjes van gebouwen dicht en je had nog tot 19.00 uur de tijd om via een van de poorten naar buiten te komen. Ik had nog een mooi boek met prachtige foto’s over dit paleis willen kopen, maar ze hadden geen Nederlandse versie. Jammer.

Daarna reden we nog één keertje over de Artemisbazaar met al zijn fleurige aardenwerk, bonte sjaals, soms kwijlend mooi en natuurlijk de nodige tapijten. Iets eetbaars hadden ze niet en daar waren wij intussen nu net wel heel erg aan toe. We besloten weer naar het tentje van gisteren te gaan. Zo gezegd, zo gedaan, zo besteld en zo zaten we weer aan een lekkere maaltijd. De linzensoep was pittig, maar daar kwamen we wel weer van bij en ook het hoofdgerecht smaakte goed. Het kaartje van deze tent moeten we goed bewaren voor de volgende keer. Een echte aanrader; authentiek, gezellig, goed en niet eens duur. Perfect dus.

Ik was moe, had veel last van mijn voet en had het koud. We besloten maar naar het hotel terug te gaan. Dan zijn we ook eens op tijd. En zo waren we om 21.30 uur al terug op de kamer. Wat een beschaafde (saaie) tijd. Maar ja, morgen is onze laatste dag al weer (snik) en we willen eigenlijk nog zo veel doen…. Gelukkig gaat de Grote Bazaar dan weer open en kunnen we hem op de valreep nog zien. Verder willen we de cisternes graag nog eens bezichtigen en Gerard wil er nog even een nieuwe wandeling door de Griekse en Joodse buurt doorheen vlechten. Tuurlijk, appeltje eitje (had ik ze nu maar bewaard), dat doen we even.

De shuttlebus terug naar het vliegtuig regelen lukt nog niet erg. Ze willen ons al om 15.00 uur komen halen en we vliegen pas om 21.15 uur…. Ze beweren dat het zondag heel druk wordt, maar wij kunnen niet geloven dat we er vier uur op zijn minst over gaan doen. Wat een gedoe.

Om 00.30 uur besloten we dan eindelijk eens op het dakterras van ons eigen hotel te gaan kijken. Wauw! Wat gaaf hier! zitten we hier al zowat een week, komen we er nu pas achter dat het hier wel heel gaaf zitten is. Al die fraai verlichte moskeeen, uitizicht op de zee van Marmara met zijn vele wachtende boten en dan ook nog leuk Hollands - Belgisch gezelschap. Een sprookjesachtige plaats. Een topkapipaleisafsluiting waardig.