159. Op zoek naar de Romeinse grafreliëfs

Vandaag werden we heel blij wakker. We moesten direct aan die fantastische anonieme gift denken. Het weer is bewolkt, maar onze stemming absoluut niet. Vanmorgen stond er een bezoekje aan de Roman Reliëfs in Adamkayalar bij Kìz Kalesi op het programma. Eenmaal daar aangekomen, bleek het nog 2 kilometer lopen te zijn. Ai, dat is voor mij net aan. Maar als het ver is of als we moe zijn, dan gaat het met zingen altijd beter. Ik had zelfs m’n fluit weer meegenomen. Maar lopen en fluiten tegelijk bleek echter niet zo handig te zijn op ongecultiveerde paadjes.

Maar ach wat maakt het uit, we waren hartstikke blij, de zon scheen en we genoten met hart en ziel. De sfeer was heel fijn. Na 2 kilometer wandelen dachten we er te zijn. Niet dus. Hier bleek het echte werk pas te gaan beginnen. We stonden bovenaan een megasteile rotswand en je raadt het misschien al: de graven waren beneden. Heel fijn. Aanvankelijk dachten we nog dat we verkeerd gelopen waren. Hier gaat toch niemand naar beneden? Maar ineens zagen we rode pijlen op de rotsen staan, die toch echt die kant op wezen. Oeps, hier zijn we vast niet voor verzekerd.

Gelukkig stond er af en toe nog een boom waar je een beetje houvast aan had, want die stenen en smalle trappetjes van 2.000 jaar oud boden niet echt een hele goede garantie om veilig beneden te komen. En dan moeten we straks ook nog terug... Ik moet er niet aan denken. We gaan eerst maar eens van het uitzicht genieten, want het is hier echt supergaaf! Overal om ons heen zag je loodrechte, hoge rotswanden met dichte begroeiing, waar diverse holen in waren gemaakt. Diep onder ons lag een drooggevallen rivier. Het was een superruig gebied, dat wel wat van een canyon weg had. Maar dan wel een Turkse, want de typische wilde Turkse tulpjes stonden overal in bloei.

Na elk huzarenstukje (voor amateurberggeiten) waren we blij. “Zo, we hebben het gehaald, hier zal het toch onderhand wel zijn.” Maar nee, de pijlen wezen nog steeds genadeloos naar beneden. Lieve help, wat was het eng. Meerdere malen twijfelden we dan ook of we wel verder zouden gaan. Als er hier iets met ons zou gebeuren, zou niemand ons horen, laat staan vinden. En ‘Overleven in het wild voor Dummies’ hebben we ook al niet bij ons.

Op een gegeven moment zagen we geen pijl, ingesleten paadje of een ander teken meer. ”Ha, hier is het vast wel.” Grapje, ze hadden de pijlen nu in het grijs op de grijze steen geverfd. Het was net een computerspelletje: u bent nu aangeland op het niveau ‘spoorzoekertje voor gevorderden’, u kunt niet terug naar start en hebt slechts één leven. Hoera, wat zijn we blij.

Ik weet niet precies hoe lang we er over deden en behalve eng was het toch ook wel gaaf, maar op een gegeven moment wezen de pijlen gewoon naar rechts en hoefden we alleen maar op te letten niet in meters diepe gaten te vallen. Heerlijk ontspannen wandelen dus. Maar het was de moeite meer dan waard.

Op een gegeven moment stonden we dan voor een aantal in de rotsen uitgehouwen reliëfs van mensen die er ooit begraven waren. De reliëfs waren nog aardig intact, maar dat is ook niet verwonderlijk als je ze op zo’n plaats maakt. We vroegen ons dan ook ernstig af of er hier geen heel dorp geweest was. Je gaat je doden toch niet op een plek begraven waar je amper kunt komen, laat staan met een kist of iets dergelijks?

Toen we al zeker een jaar thuis waren, las ik op een dag een stukje over dit gebied. Het was absoluut aan te raden om deze plaats met een gids te gaan bezoeken, omdat de reliëfs in de rotsen gelegen zijn en er geen fatsoenlijke trappen liggen. Je moet echt langs de rotswand afdalen over uitgehouwen treden (als deze er nog zijn) van ongelijke grootte. Geen wonder dat het allemaal zo lastig liep. Wij zijn helemaal geen amateurberggeiten! Het was gewoon heel gevaarlijk!

Volgens een bord dat we eerder hadden zien staan is dit gebied een heilige plaats en gerelateerd aan een dodencultus. Zo’n gebied is niet alleen zeldzaam voor deze streek, maar zelfs voor de hele wereld. De reliëfs zijn uitgehouwen door de nabestaanden om de herinnering aan hun dierbare overlevenden in stand te houden. Bij sommige reliëfs waren nog inscripties te lezen, waarop informatie over de ‘beeldhouwers’ zou moeten staan. Wij vonden het echter al heel knap dat we de inscripties überhaupt gevonden hadden, laat staan dat we er één woord van konden ontcijferen. Onderzoek heeft uitgewezen dat de reliëfs zijn uitgehouwen tussen 400 voor en 300 na Christus. In het midden van de 13 reliëfs ligt een altaar in een grot, met een trappetje van 5 treden er naartoe. Dit was een heerlijke plek om even te fluiten. Gave akoestiek trouwens!

Nadat we de nodige foto’s gemaakt hadden, begonnen we weer aan de terugtocht waar ik erg tegenop zag. Maar tot mijn verbazing viel het reuze mee en waren we zo boven. Hand in hand en helemaal blij liepen we weer terug naar de camper. Gelukkig wisten we toen nog niet dat er zware wolken boven onze hoofden hingen. Niet alleen omdat er niemand op onze mail of site gereageerd had, maar ook omdat Juul helemaal doorsloeg.

We waren nog maar nauwelijks op de camping of Juul kwam eraan. Ze was totaal van slag, rookte nog net geen 2 sigaretten tegelijk en smeekte om een glas raki. Ze was totaal niet te bereiken (ik werd er zelf ook helemaal bloednerveus van) en we snapten niet wat ze nu wilde. Een zielig hoopje stress was het. Later buiten bleek dat ze zo graag iets voor mijn verjaardag wilde doen, maar totaal geen geld had omdat ze haar salaris weer eens niet op tijd gekregen had en ze het vreselijk vond om te vragen. Maar niets doen voor haar ‘goede fee’ kon ze niet verdragen. Het is ook wel frustrerend om nooit eens wat geld te hebben en zelf niet eens drie keer per dag kunt eten. Gerard heeft haar toen wat gegeven, wat ze enerzijds erg gênant vond, maar toch ook fijn omdat ze nu toch iets kon doen. Maar dat hoorde ik ná mijn verjaardag pas.