51. toch nog een klooster in

Tegen 18.00 uur passeerden we een bord waarop Monastery Pivski stond. Laten we hier maar eens gaan kijken. We moeten vroeg een plekje gaan zoeken, want er is zowat geen dorp te zien. En in het donker willen we hier echt niet rijden. Vanmiddag hadden we notabene nog een kudde schapen op de weg. De hoofdweg nog wel. En je moet vooral niet denken, dat die beesten opzijgaan. Maar goed, terug naar het klooster.

Aanvankelijk leek het een licht moderne kerk te zijn vanaf de buitenkant. We parkeerden de camper naast de parkeerplaats, want we pasten niet in de vakjes en verbaasden ons over de rode Russische bus met nonnen, die hier zo te zien ook blijven slapen.

We liepen de poort door en achter de kerk bleek nog een gebouw te liggen – het kloostertje- en buiten in de tuin zat een aantal mensen aan tafel. Een vriendelijk meisje liep naar ons toe en gebaarde dat we naar binnen mochten. Eerlijk gezegd wilden we gewoon een slaapplek regelen en zag de kerk er van buiten niet echt boeiend uit. Gelukkig waren wij zo beleefd om met geveinsde interesse naar binnen te gaan. En dat was maar goed ook, want het kerkje was in één woord schitterend!

De pot met goud was niet geschuwd in de iconostase waar de iconen van de Servische- en Montenegrijnse heiligen hingen. De andere drie muren waren van top tot teen met warmgekleurde en goed bewaard gebleven fresco’s beschilderd en er hing om de kroonluchter een gigantisch grote kandelaar met een doorsnede van wel vijf meter van prachtig houtsnijwerk, waarin echte kaarsen stonden. Ik hoor manlief net roepen, dat dit een kandelier heet. Bij dezen.

Het kerkje stamde uit de 16e eeuw, de fresco’s uit de 17e eeuw en zo’n dertig jaar geleden moest het kerkje verplaatst worden omdat er op die plek een stuwdam aangelegd werd. Heel voorzichtig en letterlijk steen voor steen werd het kerkje afgebroken. De stenen werden genummerd en na maar liefst dertien jaar was het op deze plek weer opgebouwd. Nou, dat hebben ze echt heel knap gedaan!

De oorspronkelijke kerk is gebouwd gedurende de Ottomaanse overheersing. Om hun kostbare relikwieën veilig te stellen was er een geheime kamer in de kerk gemaakt. Tussen het portaal en de kerk zat een dikke muur. Hierin bleek echter een trap verborgen te zijn, die naar een hooggelegen kamer boven het plafond in het portaal leidde. De ingang was weggewerkt achter een fresco, die men eruit kon halen. Het enthousiaste meisje wees ons ook twee raampjes aan van die kamer.

De angst van de kloosterlingen voor een Turkse inval bleek gegrond. In de 18e eeuw kwam een groep Turken het kerkje plunderen. De Turken hielden hun ogen neergeslagen, want ze mochten vanuit hun eigen geloof niet naar de iconen kijken. Daar hadden de Montenegrijnen met die kamer dan ook rekening mee gehouden. De kamer is niet gevonden, maar wel werd het icoon van hun belangrijkste heilige weggerukt, met messen bewerkt en in het bos gesmeten. Gelukkig voor Montenegro is dit icoon later weer gevonden en nu hangt het weer in de iconostase. Ze hebben het expres beschadigd gelaten, om zo het verhaal van de Turkse overheersing te demonstreren. De Turken hadden ook het lichaam van een van hun belangrijkste heiligen in brand gestoken en nog veel meer gruwelijke dingen gedaan.

Ze liet ons ook de deur zien tussen het portaal en de kerk, die met veel ivoor is ingelegd. Ook stond er een prachtige hoge stoel vol met sierlijk houtsnijwerk. Eigenlijk ademde alles in Dit klooster rijkdom en sierlijkheid uit. Het klooster was heel rijk en had zelfs eigen scholen voor houtsnij- en schilderkunst. Ook bezat het klooster landerijen die verpacht werden. De iconostase werd destijds gekocht zonder geld maar met 15 stieren. Maar eerdat we dat begrepen. We verstonden die 15 wel, maar kenden het woord stier niet. Zij gebruikte niet het woord bull maar iets anders. Het werd dus hints, waarbij we allemaal moesten lachen. Daarna liet ze ons oude geschriften zien in een taal met moeilijke tekens. Het was een kruising tussen cyrillisch en Russisch en nogal moeilijk te lezen. Nou, zo zag het er ook wel uit. Zij was het momenteel aan het leren. Ze vertelde dat de kinderen in Montenegro op de basisschool al Engels krijgen en op de middelbare school kun je nog kiezen uit Frans, Italiaans en Russisch. Dat Russisch verbaasde me niet zo, maar die twee andere talen wel.

Ineens kwam vader-overste met zijn grijze pak en dito baard binnen en moest het meisje, dat vandaag jarig was, á la minute weg. De pater ontstak de kaarsen die voor de iconostase hingen en sprak geen Engels of Duits. Hij kwam wat nors over. Gerard maakte nog een laatste foto, we deden wat geld in de donatieschaal en liepen naar buiten. Zouden we toch haast nog vergeten te vragen of we mochten blijven overnachten! Dat vond hij gelukkig goed.

In onze reisgids staat dat pater Stefan je vriendelijk begroet, maar zeer weinig Engels spreekt. Hij heeft echter een bitch van een hond, die je naar de enkels vliegt en achter je aanrent totdat je je heil in de kerk zoekt, waarvan ze weet dat ze daar absoluut niet mag komen. Tjonge, ook een manier om je kerk vol te krijgen!

En nu staan we dus bij het vanbinnen prachtige kloosterkerkje samen met een stel nonnen uit Rusland. De hond hebben we wel gehoord, maar gelukkig niet gezien en dat willen we graag zo houden!