40. Cultuurshock in Sveti Naum

Ook vandaag scheen de zon uitbundig en hadden we een blauwe lucht. Het is notabene half oktober en het is gewoon ’s zomers! Heerlijk! Na een leuk afscheid van de vriendelijke eigenaar, reden we om 11.30 uur weg. Op naar het kloostertje van de heilige Naum. Hier waren we 11 jaar geleden ook geweest. Zou het heel anders zijn geworden?

Het prehistorisch museum op palen in het Ohridmeer hebben we vanaf de parkeerplaats gedaan. We maakten nog een stop om bij een minimarktje een paar grote flessen water te halen en intussen schoot ik nog wat plaatjes van aalscholvers en meeuwen op palen en bootjes. We waren verbaasd dat we nog een pittig stukje weg hadden. Het was flink klimmen en dalen. Ai, we dachten er zo heen te kachelen. Niet dus.

Ik vind het altijd spannend om naar nieuwe dingen en vooral steden te gaan. Bang om in een toeristenfuik terecht te komen en een flink poot uitgedraaid te worden. Maar meestal valt het mee. Maar ja, op dat gebied blijf ik dus blijkbaar een ezel. Rond 13.00 uur waren we bij Sveti Naum, waar we meteen een dijk van een cultuurshock kregen. Er was een hele grote muur met toegangspoort om het complex gemetseld en er was een gigantisch grote parkeerplaats voor, die ook nog eens vol met bussen stond! Toen wij er destijds waren, parkeerden we onze camper tussen de paar handelaartjes die hier wat Denar probeerden te verdienen, zwierven langs de zwaar verroeste stalletjes met gribussaus naar het klooster, waar we een wijntje met de pater dronken en daar ons kaartje van de heilige Christoffel kregen. Het kaartje dat vanuit het niets na ons ongeluk in Spanje op de motorkap lag. En we wisten niet eens op welke plek het in de camper lag! Wij vonden het heel bijzonder om hier nog eens naartoe te gaan. Dat kaartje heeft veel indruk op ons gemaakt!

Op de parkeerplaats werden we giga gematst. Omdat we een gehandicaptenkaart hebben, hoefden we niet eens parkeerkosten te betalen! Rolstoel eraf, poot aan en gaan. Nadat we door de poort gelopen waren, bleek het ook hier totaal veranderd te zijn. De kraampjes zien er strak uit en puilen uit van de Ohridparels en andere sieraden. Het gewone grasveld is zwaar gecultiveerd met paadjes, palmbomen, een toiletgebouw en zelfs 2 restaurants. Sterker nog, je mocht niet eens meer over het gras lopen!

Daarna kon je over een ontzettend leuk aangeklede brug (met wielen en heel veel fleurige bloemen) een soort eiland op, waar een gigantisch derde restaurant zat. De zon scheen nog steeds uitbundig, we hoorden leuke livemuziek en besloten dat dit het juiste moment voor een biertje was. We hadden nog een fotootje van de muzikanten genomen en gevraagd of ze ook cd’s hadden. Even later kwam een van de mannen van het muzikale trio naar ons tafeltje met een cd. We raakten enthousiast in gesprek. Ik vertelde dat ik ook accordeon speel en dat de Balkanmuziek zo heel anders is qua maatsoorten enzo. Hij vond het leuk, dat ik ook speel en vertelde dat hij net een nieuw nummer had gecomponeerd in 22/8. Pfff, dat klinkt als zwaar hopeloos. Na ons biertje, zagen we ze weer ergens staan en werden enthousiast begroet! “Hi, hallo, collega from Holland!” Hij vroeg of ik ook een nummer wilde spelen, maar dat heb ik niet gedaan. Weer wat later kwamen ze om me heen staan en gingen ze speciaal voor mij twee nummers spelen?! Iedereen zat naar me te kijken! Ik was de enige, waar ze zo mee deden! Enerzijds voelde ik me licht opgelaten, maar anderzijds vond ik het ook heerlijk spontaan!

Na nog een levende schildpad bewonderd te hebben, liepen we verder. We lieten ons over de Ohridparels voorlichten, die volgens ons geen parels zijn, maar kraaltjes waar ze een parelmoerglans omheen aanbrengen, die van een schelp komt. Wat verderop lagen talloze houten bootjes waarmee je naar de bronnen van het Ohridmeer kon varen. Dat hebben we niet gedaan. We vielen van de ene verbazing in de andere. Het lijkt nu wel een chique boulevard in plaats van dat armoedige terreintje, waar de arme verkopertjes in hun auto sliepen en er alleen een verdwaalde backpacker langs het water liep.

Het ziet er erg mooi uit, maar de sfeer van toen is weg. Het kloostercomplex is nu een grote melkkoe geworden. We liepen verder naar het schattige kloostertje wat op een heuvel lag. Nou, dat ligt het op zich nog wel, alleen zijn er trappen voor gemaakt en is er een hotel op de muur gemetseld! Tjonge, de romantiek van toen is wel af! Maar nadat we door de poort gelopen waren, herkenden we dan eindelijk het klooster. Er was een souvenirtent in oude stijl bijgebouwd en het was er stervensdruk! Je moest zelfs een kaartje kopen, om even binnen te kijken. Onderaan de heuvel hadden ze er in een paar jaar tijd zelfs nog even een tweede klooster gebouwd. Iets met heilige bronnen en Maria. Vlak voor het klooster was een zandstrand met aanlegplaats voor boten gemaakt. En die voeren vanuit Ohrid af en aan met ladingen toeristen. Ook dat was nieuw voor ons.

Tot mijn grote verbazing en verrassing zat er een pater in het hokje, waarmee wij volgens ons toen wijn mee hebben zitten drinken!!! Ik vertelde hem onze herinneringen en het bijzondere verhaal van het kaartje bij ons ongeluk in Spanje. Het klooster ligt op een prachtige plek, vanwaar je een mooi uitzicht op het Ohridmeer hebt. Het klooster schijnt in klaverbladvorm gebouwd te zijn rond 900 door Sint-Naum. Het mysterieuze interieur herbergt eeuwenoude fresco’s en een fraaie iconostase in barokstijl. De hele binnenkant was eigenlijk één grote verzameling fresco’s aan elkaar. In een aparte ruimte van het kleine kerkje ligt de graftombe van Sint-Naum, waar een rood kleed met een kruis overheen ligt. De legende gaat, dat wanneer je je oor op het kruis legt, je de hartslag van Sveti Naum nog kunt horen. Naast de tombe stond een icoon van hem. Mensen waren druk aan het bidden, kruizen slaan en lieten zich op het kruis op de tombe vallen en aaiden daarna over het icoon. Het zag er soms best dramatisch uit.

Toen we weer buiten waren en een rondje om het kerkje gelopen hadden, wilden we er eigenlijk nog een keer naar binnen. De pater vond het prima en gebaarde iets richting het deurtje van zijn hokje. Hij deed het open, drukte een boekje van het klooster in mijn hand en zei, dat hij ons inderdaad dacht te herinneren. En door dit boekje, wat we van hem kregen, zouden we het klooster niet meer vergeten. Hij signeerde het zelfs en ging ook nog uitgebreid met me op de foto. En hij vond het nog leuk ook! Ook dit deed hij bij niemand, behalve bij mij. Ik denk, dat ik die foto naar hem op ga sturen. De vorige keer liepen hier nog zo veel pauwen om het kerkje heen, maar ze hadden door de forse uitbreiding nu heel wat meer speelruimte gekregen! Gelukkig zag ik er achter de muur nog een stelletje zitten.

Daarna werd het de hoogste tijd om weer terug te gaan. We moeten nog een stukje verder en hebben nog een grensovergang te doen! We passeerden de marktkraampjes in recordtempo. Op de heenweg werden we steeds irritant aangesproken. Ai, dat is een vet nadeel van toerisme. Ik vind het zwaar op bedelen lijken en het werkt bij ons averechts. Het kerkje is nog steeds heel mooi, maar voor de rust moet je hier niet meer komen. Toch hebben wij van het bezoek genoten. Het blijft een schattig kerkje, dat heel mooi gelegen is en ook de bijzondere ontmoetingen met de muzikant en de pater vond ik erg leuk! Het waren weer momenten om te koesteren.