76. De stecci van Radimlja

Om 17.45 uur reden we de parkeerplaats van het vlakbij gelegen Radimlja op. Er kwam een vrouw naar ons toe lopen om te vertellen, dat ze net gingen sluiten. Ze ging vandaag een uurtje eerder naar huis. We konden de auto wel aan de overkant van de weg zetten, er overnachten was ook prima en voor het bezoek aan deze bijzondere stenen konden we gewoon onder het hek doorkruipen, dat was allemaal geen probleem. Ehm, nou, volgens mij zagen wij daar krotten van golfplaten, halve caravans, wat krakkemikkige auto’s en een hele boel donkere kindjes rondrennen. Het lijkt verdacht veel op een zigeunerenclave. Dat beaamde de vrouw volledig. “Ja, dat klopt, maar daar heb je geen last van. Die mensen doen niets. Het zijn onze buren.” “Ja, ja, dat zal wel.”

Terwijl Gerard weer instapte om de camper aan de andere kant van de weg te zetten, liep ik alvast naar het veld vol met bijzondere stenen, die stecci genoemd worden. Deze stecci zijn een belangrijk symbool voor de Bosniërs en Herzegovijnen. Ze zijn trots op deze grafstenen waaronder de aanhangers van de middeleeuwse Bosnische kerk begraven zijn. Radimlje is een begraafplaats, waar maar liefst 133 rijk gedecoreerde stenen uit de 15e en 16e eeuw te bewonderen zijn. Er staan geen namen op maar plaatjes van bloemen, planten, zwaarden, pijlen, bogen of een man in gevechtstenue. Behalve rechthoekige platen staan er ook veel sarcofagen en een paar kruisvormige stenen. Volgens de reisgids zouden er ook enkele stenen moeten staan, waar teksten ingegraveerd waren, maar aan het zoeken en bekijken daarvan zijn we niet meer toegekomen.

Ik was er al helemaal niet gerust op, dat we de camper vlakbij die zigeunernederzetting moesten parkeren en hield het spul dan ook angstvallig in de gaten. Ik was wel blij dat er vlakbij een stel agenten weer een snelheidscontrole gingen houden. In tegenstelling tot Gerard was ik er helemaal niet gerust op. En ja hoor, al snel zag ik twee kinderen steeds meer richting de weg komen. Op een gegeven moment liep er eentje strak naar de camper toe en er omheen om aan de voorkant achter een boom weg te duiken, waardoor hij dacht uit het zicht te zijn. Mooi niet dus. Lang leve de telelens! Hij zat wat bij de voorband te doen. Het kutkind! Ik begon te schreeuwen en daar schrok hij van. Hij wist niet hoe snel hij weg moest lopen. Ik maakte nog snel een paar foto’s van het rotjoch maar daarna wilde ik niet meer terug naar het veld. Ik wilde hier vooral weg! Heel snel weg!

Ik haat dat volk! Altijd ellende! In Roemenië probeerden ze je deur open te doen als je bij een stoplicht stond. Op een parkeerplaats proberen ze gewoon bij je naar binnen te lopen, het is meerdere malen gebeurd dat ze bijzonder hardnekkig aan je armen blijven hangen en in Edirne sloeg een zigeunervrouw me hard in mijn gezicht toen ik gewoon een foto van een mooie moskee stond te maken. Dat rot volk zorgt alleen maar voor ellende. Al die zogenaamde hulpprojecten helpen helemaal niets. Ze willen gewoon geen scholing en een baan, want dat is beneden het peil van een zigeuner. Althans, dat staat in menig boekje en na jarenlang reizen zijn we inmiddels zwaar geneigd dit te geloven.

Ik was erg geschrokken van het feit dat hier zigeuners waren en vond het gelijk niet leuk meer. Ik wil niet bang of ernstig op mijn hoede hoeven zijn. Nu durf ik hier echt niet meer gewoon op een parkeerplaats of zo te overnachten en ik wil al helemaal niet naar Mostar. Die plaats staat met stip op een en daar wemelt het vast van bedelende zigeuners. Ik wil hier weg!

Maar ja, ergens wilde ik ook weer niet weg. Voor de zekerheid gingen we maar wel op een camping staan. De eerste was te vol en had te kleine plekjes, maar de tweede was een stuk fijner. Een niet al te groot terrein, hoog boven het water en we hoefden het maar met één ander stel te delen. Ruimte zat voor allebei. En via een trappetje kom je bij een klein gebouwtje uit met drie ruimtes. Elke ruimte is volledig betegeld, heeft een douche en toilet, het is schoon, er is toiletpapier, zeep, er komt zelfs warm water uit de kraan en er zit een perfect sluitende deur in met zelfs ook nog een werkend slot in plaats van een te krap wapperend zeiltje. Halleluja! En om de camping staat een hoge, dikke gemetselde muur met een groot hek erin. Na slechts een glas rakija – nee, geen limonadeglas - zag ik het weer heel aardig zitten.

En dat werd nog veel beter, toen de eigenaar langskwam. Er zijn in Bosnië inderdaad zigeuners, maar het is lang niet zo erg als in Servië. Hier bedelen ze vooral, maar je moet ze gewoon keihard negeren. En als een Bosniër ziet, dat je lastiggevallen wordt door een zigeuner, dan zal hij hem letterlijk voor je weg slaan. Nou, zo erg hoeft het ook weer niet. Ik wil gewoon met rust gelaten worden. Hier hoefde ik sowieso niet bang te zijn en in het oude Mostar zouden er ook niet veel zitten, daar konden we gerust naar toe. Pffff, een pak van mijn hart, want we hadden eigenlijk heel veel zin in deze stad!