76. Onze eigen afscheidsdienst

Vandaag wordt tante Nelly in Woerden begraven. Omdat wij er helaas niet bij kunnen zijn, besloten we om onze eigen afscheidsceremonie te houden. We wilden de dienst graag op een mooie, rustige plek doen. De plek van afgelopen nacht kwam hiervoor niet echt in aanmerking. We stonden bij een tankstation en waren vannacht pas laat in slaap gevallen doordat de mannen heel dichtbij zaten te praten en te zingen en de televisie ook nog eens keihard aanstond, terwijl er niemand keek. En toen we eindelijk sliepen, werden we telkens wakker door een irritante rothond.

We gaan eerst maar een stukje rijden. Onder het rijden hadden we ineens het gevoel dat tante Nelly bij ons in de camper zat. Ze zat op Maantjes plek en vond het fijn om eens in die bus van ons mee te rijden. Helaas voor haar was het daar tijdens haar leven niet meer van gekomen. Een mooi plekje vinden, viel nog helemaal niet mee. Op een gegeven moment zijn we op goed geluk een zandweggetje ingereden, waar een hele grote kei lag. Wat verderop groeide een clematistak. Dit vond Maantje heel bijzonder, omdat de bloem van de Clematis qua bachbloesems heel goed bij tante Nelly paste. Terwijl ze hier een krans van vlocht, kreeg ze het gevoel dat tante Nel naast haar liep. Fijn! Grappig genoeg, had ik precies hetzelfde gevoel. Echt heel apart.

Nadat we binnen alle spullen verzameld hadden en een liturgie geschreven hadden, begonnen we met ons persoonlijke afscheid. Op een grote steen hebben we onze eigen gedenksteen gelegd, met de clematiskrans, een mooie stenen vlinder en wat kaarsen. Als eerste baden we God om kracht en zijn aanwezigheid.

Daarna las Maantje het mooie gedicht ‘After the darkness’ voor. Omdat Tante Nel van muziek hield, heeft ze ook een paar mooie nummers op de accordeon gespeeld. 'Conquest of paradise' als stemmig nummer, wat als een soort ‘rust zacht’ voelde. Aan het einde van de dienst heeft ze ook nog een snel klezmernummer gespeeld (Bulgaria) omdat we het gevoel hadden, dat tante Nel iets vrolijks ook wel leuk zou vinden. We hadden allebei het gevoel dat Tante Nel er bij was en toen Maan dit lied speelde, had ik sterk het gevoel dat ze met haar moeder op het pad danste.

Toen ik Tante Nel wat vertelde over hoe fijn ik de klaverjasavonden, het boerenkool eten en de wijze wasles, toen we uit Nieuw-Zeeland terug kwamen, vond, schoot ik helemaal vol. Tjonge, wat is dit moeilijk. Maar het voelt toch ook heel goed om nog iets tegen haar te kunnen zeggen. Manuela heeft haar mooie brief voorgelezen en ook nog gezegd hoe erg ze het vindt dat ze zich zo tekort voelde schieten. Ze had zoveel meer willen doen en vindt het zo rot dat de laatste jaren van haar leven zo moeilijk waren. Vandaag wordt Maantjes brief ook tijdens de uitvaartdienst in ‘De Laatste Eer’ te Woerden voor gelezen. Ook ligt er een kopie van de brief in de kist.

Aan het eind van onze afscheidsdienst hebben we Openbaringen 21:1-7 gelezen en daarna heeft Maantje het mooie, emotionele lied ‘Verliebte harmonica’ gespeeld.

Vanmorgen had Maantje een bachbloesemessence gemaakt die we samen over de steen gesprenkeld hebben. Hiermee hopen we tante Nel te helpen met de shock die ze zeker opgelopen moet hebben vorige week en ook dat haar reis naar God en de hemel hierdoor gemakkelijker zal zijn. (Star of Bethlehem, Angelica en pink Waterlily voor een gouden trap naar de hemel).

We zijn blij dat we het zo gedaan hebben. We vonden het erg moeilijk, maar wel heel persoonlijk. Na afloop hebben we een tweede steen met de kunstrozen onder een struik gelegd. De originele afscheidssteen nemen we mee naar huis, maar we wilden hier toch ook wel iets ter herinnering achterlaten.

Na afloop waren we helemaal kapot. Maantje was helemaal overstuur en bleef huilen en zelf had ik het ook niet breed. We zijn de camper ingegaan, hebben een slok bier genomen en zijn op de bank gedoken. Maantje kon niet eens meer eten, zo moe en afgemat was ze. Het zijn ook zulke heftige dagen… En dan is ze eigenlijk ook al drie weken ziek.

Tegen zessen hebben we Rinno gebeld. Hij had alle tijd en hielp Maantje goed om zeggen hoe hij het leven na de dood ziet. Hij vond onze ervaringen van vandaag en het teken van de Trommelaar heel bijzonder. Hij kreeg er tranen van in zijn ogen en koude rillingen. Dit was voor hem duidelijk dat Tante Nelly er zeker bij was en blij is dat ze zo herdacht en begeleid is. Tijdens het telefoontje had Manuela het gevoel dat tante Nel buiten naast de camper stond.

Rinno denkt ook dat al onze tegenslagen om thuis te komen, misschien juist wel goed waren. Want hierdoor werden we gedwongen om in Turkije te blijven en hebben we de afscheidsdienst 200% op onze eigen manier gedaan. Anders had dit nooit gekund en hadden we gewoon in de rouwstoet meegelopen, wat toch een stuk onpersoonlijker is. Ook dacht Rinno dat de begeleiding met de Bachbloesems naar de andere zijde, haar zeker geholpen heeft. Hij vond het allemaal heel bijzonder!

Omdat we te kapot waren om nog ergens een plekje voor de nacht te gaan zoeken, hebben we de camper ’s avonds alleen gekeerd en een klein stukje verder weg gezet. Hopelijk staan we ver genoeg van de hoogspanningsmasten.

Voor het slapen gaan heeft Manuela heeft haar moeder nog gebeld. Ze was hoorbaar heel aangeslagen. Het was een mooie dienst. Precies zoals tante Nel het zelf gewild zou hebben. Het thema van de dienst was psalm 139.

Maar het voelde allemaal wel onwezenlijk. Ook ome Hennie hebben we natuurlijk nog gebeld. Hij had het zwaar gehad, maar dat is natuurlijk heel logisch. Af en toe voelde hij Nelly’s aanwezigheid en zeker aan het einde, toen hij van het kerkhof afliep en het bijzonder moeilijk had. Hij keek nog één keer achterom en had het gevoel dat ze zei: “Het is goed zo.” Dit deed ome Hennie goed. Gelukkig sloeg pa een arm om zijn schouders voor wat aardse steun. Wat een dag en wat een tranen. Heftig!