81. Noten, noten en nog meer noten

Tot onze verbazing bleek het ook in Turkije te kunnen regenen. We hadden juist de wekker gezet, omdat we vroeg weg wilden. Maar toen we al die nattigheid uit het raam op ons dak zagen vallen, zijn we lekker weer teruggekropen. We gaan voor plan twee. Uitslapen dus!

Om 10.00 uur werden we voor de tweede keer wakker. Ik was moe, had veel nachtmerries gehad en er was dus maar heel weinig nodig om ruzie met me te krijgen. Het is Gerard dan ook gelukt.

Tegen 12.00 uur reden we weg. De motor was nog niet warm, of we hadden onze eerste excursie alweer te pakken. Natuurlijk weer iets met noten. Je bent muziekjuf of je bent het niet. Wat verderop zagen we enorme velden vol vrouwen in de hazelnoten. Ook langs de boulevard richting Girasun lagen heel veel kleurige zeilen vol noten. Sterker nog, we hadden er al heel veel gezien, maar nog niet zo veel als hier. We gaan maar even keren, zodat ik er nog een paar leuke fotootjes van kan maken.

Een familie was met een vreemd aandoend machientje bezig. Na veel vijven en zessen kwamen we erachter dat dit apparaatje de noten op gewicht sorteerde: eerste en tweede klas kwaliteit. En een zeil verder hadden we weer een ander gesprekje. “Waarom liggen al die noten hier te drogen, terwijl er geen struik te bekennen valt?” De noten blijken uit een bergdorp even verderop te komen, waar te weinig zon is, om de noten goed te kunnen laten drogen. Het spul ligt hier 10 dagen en de mensen slapen gedurende deze periode dan in hun auto. ‘k Moet er niet aan denken. De nachten zullen zeer waarschijnlijk kort en zwaar oncomfortabel zijn.

De jongen was trouwens stomverbaasd dat ik wat Turkse woorden wist. “Waar heb je dat in hemelsnaam geleerd?” Ach ja, we zitten uren per dag in de auto, hebben een eski araba, die çok yavas gaat, dus dan kan je intussen wel eens even zo’n reisboekje openslaan.

Voor 1 kg hazelnoten krijgen ze 3 tot 5 lira. De oogst was 3.000 kilo, dat is dus 15.000 lira. Niet slecht voor zo’n lelijke boomgaard.

Een stukje verder besloten we weer te keren omdat we nu strak langs zee nog wat foto’s wilden schieten. Çek çek, zoals de Turken het noemen. Op een gegeven moment belandden we bij een grote familie met een oogst van 10.000 kg. Bijna alles wordt naar Europa getransporteerd voor chocola en chocoladepasta. Aanvankelijk kregen we niets, wat heus niet erg is, maar wat we niet meer gewend zijn. Bij de deur van de camper dacht ik nog: ‘de grootsten geven niets’ en ‘het kan nog….’ Wat denk je? Komt er eentje aangerend met een grote zak vol. Ik zeg niets…

Iets verderop aan de boulevard stonden een stuk of 10 hele leuke fitnessapparaten. Echt heel grappig. Moeten ze in Woerden ook eens doen. Je wordt er niet alleen fitter en vrolijker van, maar tijdens het wachten kun je ook nog wat sociale contacten opdoen. En zo raakten wij hier aan de praat met een echtpaar en een kind over de Ramadan. Gelukkig wisten wij hier al het een en ander van, waardoor het gesprek goed te volgen was. Dat vasten is flink afzien, want je mag tussen 4.00 uur ’s morgens en 19.00 uur ’s avonds nog geen slokje water nemen. Dat is ’s zomers toch geen doen? Het kan wel 45� worden! Ze waren dan ook blij, dat de helft er vandaag op zat.

Daarna volgden nog een paar gesprekjes tussen de noten. Weer kregen we een flinke zak vol mee. Volgens ons komt dat omdat we een klein beetje Turks spreken. De goodwill wordt erg gewaardeerd en in landingen noten omgezet. En dat vinden wij weer leuk, waardoor we enthousiast woordjes blijven stampen. Ook de weg tussen Samsun en Trabzon was een grote hazelnotenparade. Wat dat betreft had het water hier ook wel de notenzee kunnen heten.

Na 16.00 uur was het uit met de pret. Het begon niet alleen te regenen, maar de vierbaansweg was enorm saai en ik zat er helemaal doorheen. Tel uit je winst. Ik ben chagrijnig en giga moe in het kwadraat en zie helemaal niets meer zitten, ’t maakt niet uit wat. Ik ben nog steeds licht grieperig, ik heb teveel gedaan en het is vet volle maan. En bovendien ben ik al zó lang ziek. Ik haat die enorme moeheid. Ik wil juist zo graag leven en dingen doen. Ik vind het dan ook een zware last. Had dat niet na mijn 95ste gekund? Dan had ik tenminste wat tijd gehad om uit te rusten van een druk en volwaardig leven…

In de buurt van Trabzon vonden we een redelijke plek aan de boulevard om te overnachten. We hebben eerst onze ouders gebeld. Mijn moeder klonk ontzettend aangeslagen en zei tot mijn verbazing, dat ze de afscheidsbrief van tante Nel mooi vond. Ik had precies omschreven hoe tante Nel was en de dominee had hem mooi voorgelezen. Ik heb geprobeerd haar een beetje te troosten door het verhaal van Rinno te vertellen, waar ik zelf zoveel steun aan had gehad.

Gerards ouders vonden onze foto’s heel leuk en snapten wel dat het een moeilijke week was. Verder vroegen ze zich af of we ooit nog terug zouden komen. Tja, eerlijk gezegd hebben daar voorlopig nog helemaal geen zin in. De komende tijd gaan wij nog heerlijk verder reizen. Voor ons is reizen het toppunt van vrijheid. Helemaal fantastisch!